SAKRAMENT MAŁŻEŃSTWA
Sakrament małżeństwa jest przymierzem między ochrzczonymi, mężczyzną i kobietą,
którzy tworzą ze sobą wspólnotę życia i miłości, skierowaną na dobro małżonków
oraz zrodzenie i wychowanie potomstwa (KPK, kan. 1055). Sam Bóg jest twórcą
małżeństwa. Wpisane jest ono bowiem w samą naturę mężczyzny i kobiety, którzy
wyszli z ręki Stwórcy (KDK 48). Małżeństwo nie jest więc instytucją czysto
ludzką, ale pochodzi ono od Boga, który stwarza człowieka z miłości i do miłości
(KKK 1604). Mężczyzna i kobieta są stworzeni wzajemnie dla siebie, aby tworzyć
parę małżeńską. „Dlatego to mężczyzna opuszcza ojca swego i matkę swoją i łączy
się ze swoją żoną tak ściśle, że stają się jednym ciałem” (Rdz 2, 24).
Po grzechu pierworodnym Bóg w swoim miłosierdziu nie opuścił
człowieka, ale wspomaga go swoją łaską, aby mężczyzna i kobieta mogli wytrwać we
wzajemnej jedności życia. „Po upadku małżeństwo pomaga przezwyciężyć zamknięcie
się w sobie, egoizm, szukanie własnych przyjemności, pomaga otworzyć się na
drugiego człowieka, na wzajemną pomoc i dar z siebie” (KKK 1609). Miłość
małżeńska jest często przedstawiana w Starym Testamencie jako obraz miłości Boga
do ludzi, miłości „potężnej jak śmierć”, miłości, której „wody wielkie nie
zdołają ugasić” (Pnp 8, 6-7).
Jezus w swoim nauczaniu przypomina pierwotny sens związku
mężczyzny i kobiety, tak jak został on zamierzony przez Stwórcę (Mt 19, 8).
Jezus podkreśla nierozerwalność małżeństwa, a jednocześnie daje siłę i łaskę do
przeżywania małżeństwa w nowych wymiarach Królestwa Bożego. Jezus podnosi
małżeństwo do rangi sakramentu. Małżeństwo chrześcijańskie staje się znakiem,
sakramentem przymierza Chrystusa i Kościoła (KKK 1617).
W Kościele łacińskim, sami małżonkowie jako szafarze łaski
Chrystusa udzielają sobie nawzajem sakramentu małżeństwa. Swoją wolną i świadomą
zgodę wypowiadają oni wobec Kościoła. W obrządku łacińskim małżeństwo zazwyczaj
jest zawierane podczas Eucharystii. Słuszną bowiem jest rzeczą, aby małżonkowie
przypieczętowali swoją zgodę na wzajemne oddanie się sobie przez dar własnego
życia, jednocząc się z Ofiarą Chrystusa, uobecnioną w Eucharystii. Małżonkowie
powinni przygotować się do zawarcia małżeństwa przez przyjęcie sakramentu pokuty
(KKK 1621-1624).
Wzajemne wyrażenie zgody przez małżonków jest niezbędnym
elementem, który „stwarza małżeństwo”. Jeśli nie ma zgody, nie ma małżeństwa
(KPK, kan 1057). Zgoda jest aktem osobowym, rozumnym i wolnym. Nie może więc być
mowy ani o wprowadzeniu w błąd, ani o jakimkolwiek przymusie, którejkolwiek ze
stron. Zgoda małżeńska znajduje swoje dopełnienie w zjednoczeniu cielesnym (KPK,
kan. 1061). Zgoda małżonków powinna być wolna od przymusu i ciężkiej bojaźni.
Jeśli tej wolności nie ma, małżeństwo jest nieważne (KPK, kan. 1095-1107).
Kościół wymaga od swoich wiernych kościelnej formy zawarcia
małżeństwa. Potrzebna jest obecność przy obrzędzie zawarcia małżeństwa kapłana
lub diakona jako urzędowego świadka Kościoła. Małżeństwo jest aktem publicznym i
jako takie powinno być celebrowane podczas liturgii, aby była pewność odnośnie
do jego zawarcia (KKK 1631).
„Z ważnego małżeństwa powstaje między małżonkami węzeł z natury
swej wieczysty i wyłączny. W małżeństwie chrześcijańskim małżonkowie zostają
ponadto przez specjalny sakrament wzmocnieni i jakby konsekrowani do obowiązków
swego stanu i godności” (KPK, kan. 1134).
Małżonkowie w sakramencie małżeństwa otrzymują od Chrystusa
właściwą im łaskę, przeznaczoną dla udoskonalania ich miłości i dla umocnienia
ich nierozerwalnej jedności. Łaska ta pomaga im wychować po chrześcijańsku ich
własne potomstwo. Pomaga im również znosić trudy małżeństwa, wzajemnego oddania
i szacunku oraz rozwija miłość, aby była nadprzyrodzona, delikatna i płodna (KKK
1642).
Miłość małżeńska zmierza do jedności głęboko osobowej. „Wymaga
ona nierozerwalności i wierności w całkowitym wzajemnym obdarowaniu i otwiera
się ku płodności” (FC 13). Miłość małżeńska chce być trwała, a nie tylko
„tymczasowa”. Ze względu na miłość i na dobro dzieci, małżeństwo wymaga pełnej
wierności małżonków i nieprzerwanej jedności ich współżycia. „Instytucja
małżeńska oraz miłość małżeńska nastawione są na rodzenie i wychowanie
potomstwa, co stanowi jej jakoby szczytowe uwieńczenie” (KDK 48). Płodność
miłości małżeńskiej obejmuje nie tylko zrodzenie potomstwa, ale również jego
wychowanie.
B. Mokrzycki, Kościół w świętości, Warszawa 1984; C.
Murawski, Teologia małżeństwa i rodziny w nauczaniu biskupów polskich 1945-1980,
Sandomierz 1988. MO |
